TAHÂRET
Tahâret, necâsetten veya abdestsizlikten temizlenmektir.
İstinca, ön veya arkadan çıkan necâseti temizlemektir.
İstibra, erkeklerin, idrarlarını akıttıktan sonraki yaptıkları temizliktir.
İstinka, ön ve arka temizliğinde mubâlağa yapmaktır.
Hadis-i Şerif
اِسْتَنْزِهُو عَنِ الْبَوْلِ فَاِنَّ عاَمَّةَ عَذاَب الْقَبْرِ مِنْهُ
Mânâsı: Bevilden sakınınız. Çünkü kabir azabının çoğu ondandır.
GÜZEL TAHÂRET YAPMANIN VE SÜNNETE UYMANIN LÜZUMU
Peygamberimize bir kabileye dinlerirni ğretmek için muallim göndermişti. Muallimleriyle birlikte efendimizi ziyârete geldiler. Efendimiz, muallim sahabiye sordu: "Bu kavim, ne gibi güzel bir amel işliyor ki yüzleri çok güzel." dedi. Muallim sahabi : "Ya resülellah! bu kavim tahârete çok riâyet ediyorlar. Çok güzel tahâret yapıyorlar" diye cevap verdi. Peygamberimizin bu hadisinden, görülmeyen yerlerini temiz tutanların, yüzlerinin güzel olacağı anlaşılmaktadır.
NECÂSETTEN TAHÂRET
(İstinca, İstibra, İstinka)
• Önce çoraplar çıkarılır.
• Pantolonun paçaları yukarı sıvanır.
• Tuvâlete sol ayakla girilir. Girerken şu dua okunur:
"Eûzü Billâhi mine'l-hubsi ve'l-habâis"
Mânâsı: "Maddî ve mânevî pisliklerden Allah'a sığınırım"
• Kapı içeriden kilitlenir.
• Büyük hâcet yapılırken, mümkünse sola meyilli oturulur. Necâsetin gelmesi kesildikten sonra tahârete (istincaya) başlanır.
• İstincanın en güzel şekli üç kademeli yapılanıdır:
1– Önce kuru olarak silmek,
2– Sonra su ile yıkamak,
3– Sonra da kurulamak.
• Sonra bir kaç parça tuvalet kâğıdı koparılır. Sol elle necâsetin çıktığı yer kuru olarak silinir. (Evla olan elin arkadan dolaştırılmasıdır. Önden uzatmakta ise beis yoktur.)
• Sağ elle musluk açılarak musluktan tasa veya ibriğe su alınır.
• Sol ele su dökülür. Necâsetin çıktığı yer sol elle, iyice yıkanır. Parmak uçları necâsetin çıktığı yere değdirilmez. Yıkama esnasında erkekler orta parmağı öne çıkarır, kadınlar ise orta ve sağındaki iki parmağı öne çıkarır.
• Sonra idrar temizliğine başlanır:
• (Erkekler) Önce idrarın çıktığı yeri iki parmak arasına alır. Öne doğru memeden süt sağar gibi en az üç defa sıvazlarlar. Böylece idrar yolunda kalan damlalar tamâmen boşaltılmış olur. Sonra idrar çıkan yer su ile yıkanır.
• Sonra yeniden kağıt koparılarak ön ve arka kurulanır.
• Sonra idrar yolunda kalan son damlanın temizlenmesi yapılır. Buna istinka denir. Fıkıh kitaplarında istinkanın çeşitli şekilleri vardır: Kırk adım yürümek, öksürmek, yan yatmak ve kişi kaç yaşında ise yaşı adedince adım atmak gibi...
• Asrımızda pratik olarak şöyle bir istinka yolu tatbik edilebilir:
• Tuvâlet kâğıdından küçük bir parça koparılır. Kibrit başı büyüklüğünde top yapılır ve idrarın çıktığı kanalın ucuna tampon olarak konur.
• Sonra ayağa kalkarak üst toplanır. Bol su ve süpürge ile tuvalet taşı temizlenir.
• Taşın bitiminden sonra gelen boru kısmı da su ve fırça ile temizlenmelidir.
• Dipte kalan necâsetlerin akması için ya sifon çekilmeli veya bol su dökerek onlar da giderilmelidir.
• Sonra tuvaletten sağ ayakla çıkılır.
Çıkarken şu duâ okunur:
اَلْحَمْدُللهِ الَّذىِ اَذْهَبَ عَنَّا لْاَذَى وَ عَافاَنِى مِنْ ذاَلِكَ
"Elhamdülillahillezi ezhebe anne'l-eza ve âfânî min zâlik"
Mânâsı:"Beni ezadan kurtaran ve bizden ezayı gideren Allah'a hamd olsun."
• Lavaboda eller (bilhassa sol elin orta parmağı iyice ovalanarak) sabunla güzelce yıkanır.
• Üç beş dakika gezip dolaştıktan sonra yeniden tuvalete gidilerek uca konan küçük kağıt atılır.
• Tahâret ve istibra bu şekilde yapıldıktan sonra abdest almaya başlanır.
• Kadınlara istibra yoktur. Kadınlar sadece avret mahallinin dışını yıkarlar.
• Küçük su döktükten sonra son damlayı almak ve idrarın çıktığı kanalı iyice kurutmak çok mühimdir. Bu temizlik yapılmadan abdeste başlanırsa, yolda kalmış son damla abdestten sonra çıkarsa abdest bozulur ve iç çamaşır necâsetlenir.
• Çamaşırda necâsetin bulaştığı yer su döküp ovalanır, sıkılır. (En az üç defa)
• Hâcet giderirken ön veya arkanın kıbleye doğru gelmesi ve özürsüz ayakta su dökmek mekruhtur. Erkekler, idrarın tam kesildiğine kalbi mutmain olmadıkça abdeste başlayamaz.
• Yazıya elverişli olmayan kağıtları tahârette kullanmak mekruh değildir.
• Yellenmekle tahâret gerekmez. Ancak yellenme esnasında Necâset çıktı ise tahâret o zaman gerekir.
• Helada konuşulmaz, selam alınmaz. Mazeretsiz avret mahalline ve necâsetlere bakılmaz. Helaya tükürülmez, sümkürülmez. Helada vücut ile oynanılmaz. İhtiyaç giderilir giderilmez heladan derhal çıkılır. Tuvalete, başın örtülü olarak girilmesi müstehaptır.
• Hasta erkek ve kadına ancak nikahlısı tahâret yaptırabilir. Nikahlısı bulunmayan hastalardan tahâret sâkıt olur (düşer). Böyle bir kimse abdest veya teyemmüm aldıktan sonra tahâretsiz olarak namazını kılabilir.
